Cыйфатсыз товар сатып алсагыз, нишләргә?

Кулланучылар хокукларын билгели торган төп документ булып «кулланучылар хокукларын яклау турында» 07.02.1992 №2300-1 РФ Законы (алда - Закон) тора.
Законда кулланучының хокуклары гына түгел, сатучының бурычлары да каралган. 
Сез сыйфатсыз товар, мәсәлән диван сатып алганда, вәзгыятьне җентекләп карыйк.
Башта-товарда җитешсезлек табылганда кулланучының нинди хокуклары бар – законның 18 статьясы 1 пункты):
- шул ук маркалы товарга (шул ук модельләрне һәм (яисә) артикулны) алыштыруны таләп итәргә;
- сатып алу бәясен тиешенчә яңадан исәпләп, шундый ук товарга башка марканы (модельне, артикулны) алыштыруны таләп итәргә;
- сатып алу бәясен тиешенчә киметүне таләп итәргә;
- товар җитешсезлекләрен кичекмәстән түләүсез бетерүне яисә кулланучы яисә өченче зат тарафыннан аларны төзәтү чыгымнарын каплауны таләп итәргә;
- сату-алу килешүен үтәүдән баш тартырга һәм товар өчен түләнгән сумманы кире кайтаруны таләп итәргә.
Шулай итеп, яңа диванда ике ай эксплуатациядән соң сез пружинаны тоя башладыгыз, бу, әлбәттә, утыру һәм йокы вакытында уңайсызлык тудыра. Ягъни бу хәл товарның сыйфаты сату-алу шартнамәсе шартларына туры килмәве турында сөйли. 

Кулланучыга нишләргә?
1. Сатучы исеменә дәгъва (ике нөсхәдә) төзибез (дәгъва үрнәген сез сайтта карый аласыз) http://zpp.rospotrebnadzor.ru/). дәгъвада югарыда санап үтелгән конкрет таләп һичшиксез күрсәтелергә тиеш, Сезнең таләпләрне канәгатьләндерү вакыты шуңа бәйле булачак.
2. Аннары кибеттә сатучыга дәгъваның бер нөсхәсен тапшырабыз һәм аны сезнең нөсхәдә кабул итү турында тамга таләп итәбез. Әгәр дәгъваны юри тапшырып булмаса, аны сатучы адресына заказлы хат һәм кертемнең исемлеге белән җибәрәбез. Дәгъва почта аша җибәрелгән очракта, канәгатьләндерү срогы сатучы сезнең дәгъваны алган көннән хисап бирә башлаячак.
3. Дәгъваны карау нәтиҗәсен көтәбез.

Кимчелекләре булган товар сатып алганда кулланучы аңа конкрет таләп белән мөрәҗәгать иткәндә сатучы нәрсә эшләргә тиеш.
Закон аның товарның сыйфатын тикшерү бурычын төгәл күрсәтә, ә товарның җитешсезлекләре килеп чыгу сәбәпләре турында бәхәс килеп чыккан очракта товарга үз хисабына экспертиза үткәрергә тиеш. Бу чакта кулланучы Сыйфатны тикшерүдә дә, экспертиза үткәргәндә дә катнашырга хокуклы (законның 18 статьясындагы 5 пункты). Аның нәтиҗәләре белән килешмәгән очракта кулланучы мондый экспертиза бәяләмәсенә суд тәртибендә дәгъва белдерергә хокуклы.
Игътибар итегез, әгәр товар экспертизасы нәтиҗәләре буенча аның кимчелекләре сатучы җавап бирми торган хәлләр нәтиҗәсендә килеп чыккан икән, кулланучы сатучыга экспертиза үткәрү чыгымнарын, шулай ук аны үткәрү белән бәйле товарны саклау һәм транспортировкалау чыгымнарын капларга тиеш. Бу Законның 18 статьясындагы 5 пунктында беркетелгән.
Кулланучының килеп чыгуына катнашы булмаган товарда җитешсезлек булуын раслый торган сыйфатны тикшерү яки экспертиза нәтиҗәләре буенча сатучы кулланучының таләпләрен канәгатьләндерергә яки аларны канәгатьләндерүдән баш тартырга тиеш.
Әгәр дә сез дәгъваны карау нәтиҗәсе белән риза булмасагыз яки дәгъва гомумән җавапсыз калдырылса, алга таба үз хокукларыгызны һәм законлы мәнфәгатьләрегезне яклау өчен судка мөрәҗәгать итәргә кирәк.

Югарыда күрсәтелгән таләпләрне нинди срокларда куярга мөмкин.
Әгәр товарның кимчелекләре гарантия срогы яисә яраклылык срогы дәвамында ачыкланса, кулланучы сатучыга карата таләпләр куярга хокуклы. Гарантияле сроклары яисә яраклылык сроклары билгеләнмәгән товарларга карата, Әгәр товарларның кимчелекләре тиешле вакытта ачыкланса, ләкин алар кулланучыга тапшырылган көннән алып ике ел эчендә, әгәр озаграк сроклар законда яисә шартнамәдә билгеләнмәсә, кулланучы күрсәтелгән таләпләрне белдерергә хокуклы (законның 19 статьясы 1 пункты).
Килешүдә каралган гарантия срогы ике елдан кимрәк булган һәм товарның кимчелекләре кулланучы тарафыннан гарантия срогы узгач, ләкин ике ел эчендә ачыкланган очракларда, әгәр товарның кимчелекләре кулланучыга тапшырылганчы яисә шушы вакытка кадәр барлыкка килгән сәбәпләр аркасында килеп чыкканлыгын исбатласа, кулланучы сатучыга таләпләр куярга хокуклы (законның 91 статьясындагы 5 пункты). Шулай итеп, экспертиза уздыру бурычы кулланучыга йөкләнгән. Мәсәлән, диванга гарантияле срок 18 ай билгеләнгән, җитешсезлек сатып алганнан соң 22 ай узгач ачыкланган. Кулланучы экспертиза уздыру максатыннан эксперт оешмасына мөрәҗәгать итә, аннары сатучыга югарыда санап үтелгән таләпләрнең берсе белән экспертиза нәтиҗәләрен кушып мөрәҗәгать итә.
Кулланучыларның игътибарын түбәндәгеләргә аерым юнәлтергә теләр идем. Техник яктан катлаулы товарга карата кулланучы, анда кимчелекләр ачыкланган очракта, сату-алу шартнамәсен үтәүдән баш тартырга һәм мондый товар өчен түләнгән сумманы кире кайтаруны таләп итәргә йә аны шул ук маркалы товарга (модельгә, артикулга) яисә башка маркалы шундый ук товарга (модельгә, артикулга) алмаштыруны таләп итәргә хокуклы, сатып алу бәясен тиешенчә исәпләп, кулланучыга тапшырган көннән алып унбиш көн эчендә шундый товар. Шушы вакыт узгач, күрсәтелгән таләпләр түбәндәге очракларның берсендә канәгатьләндерелергә тиеш::
- товарның сизелерлек кимчелеген ачыклау;
- товар җитешсезлекләрен бетерүнең законда билгеләнгән срокларын бозу;
- товарның төрле кимчелекләрен берничә тапкыр бетерү нәтиҗәсендә гарантия срогының һәр елы дәвамында тулаем утыз көннән артыграк файдалана алмау (законның 18 статьясы 1 пункты).
Техник яктан катлаулы товарлар исемлеге Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан раслана.
Ягъни, әгәр телевизорда, суыткычта, кер юу машинасында һ.б. нәрсәдер ватылса яки янса, бу җитди кимчелек булып саналмаячак, сезгә аны гарантия буенча ремонтлаячаклар.
Әгәр кулланучының таләпләре ирекле рәвештә канәгатьләндерелмәгән булса, бәхәсне алга таба хәл итү граждан суд эшләре кысаларында гамәлгә ашырыла.